نظارت و ارزیابی دو فعالیت مکمل هم هستند که به منظور بررسی و بهبود عملکرد سازمان‌ها و شبکه‌ها پیرامون مسائل مختلف مرتبط با سازماندهی و شبکه‌سازی سازمان‌ها و شبکه‌ها انجام می‌شوند. نظارت به فرآیند جمع‌آوری، تحلیل و گزارش دادن داده‌های مربوط به عملکرد یک سازمان یا شبکه در طول زمان اشاره دارد. ارزیابی به فرآیند بررسی، تفسیر و قضاوت بر روی داده‌های نظارت با استفاده از معیارهای مشخص شده اشاره دارد. نظارت و ارزیابی در سازمان‌ها و شبکه‌ها دارای اهمیت و کارکردهای بسیار زیادی هستند که در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنم:

• نظارت و ارزیابی به سازمان‌ها و شبکه‌ها کمک می‌کنند تا هدف‌های خود را به صورت روشن، قابل اندازه‌گیری، قابل دسترس و منطقی تعریف کنند و برنامه‌ریزی مناسب برای رسیدن به آن‌ها داشته باشند.
• نظارت و ارزیابی به سازمان‌ها و شبکه‌ها کمک می‌کنند تا پروژه‌ها، فعالیت‌ها، منابع و نتایج خود را به صورت مستمر، منظم و استاندارد در راستای اهداف مرتبط با سازماندهی و شبکه‌سازی پایش، پیگیری و گزارش کنند و در صورت لزوم تصحیحات لازم را اعمال نمایند.
• نظارت و ارزیابی به سازمان‌ها و شبکه‌ها کمک می‌کنند تا عوامل، روابط، الگوها و پویایی‌های مؤثر بر عملکرد خود را شناسایی، تحلیل و درک کنند و علت و معلول، نقطه قوت و ضعف، فرصت و تهدید خود را مشخص کنند.
• نظارت و ارزیابی به سازمان‌ها و شبکه‌ها کمک می‌کنند تا گزینه‌های مختلف برای حل مسئله، بهبود عملکرد، تغییر رفتار یا تأثیرگذاری بر مخاطبان خود را بررسی، ارزش‌گذاری، مقایسه و انتخاب کنند.